Από τις 9 Ιανουαρίου 2011 ξεκίνησε και στη χώρα μας ο θεσμός της ενεργειακής επιθεώρησης των κτιρίων και της έκδοσης Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) για τις περιπτώσεις πώλησης και μίσθωσης ακινήτων, καθώς και μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής κάθε νέου κτιρίου. Μετά από τρία έτη λειτουργίας του θεσμού και καθώς το ΠΕΑ έχει πλέον καθιερωθεί ως ένα βασικό εργαλείο και της αγοράς των ακινήτων. Το ΥΠΕΚΑ και η αρμόδια ΕΥΕΠΕΝ παραθέτουν μερικά στατιστικά στοιχεία για τα ΠΕΑ που έχουν εκδοθεί, από τη βάση δεδομένων του Αρχείου Επιθεώρησης Κτιρίων, και στατιστικά στοιχεία για το Μητρώο Ενεργειακών Επιθεωρητών, τόσο κατά τη μεταβατική φάση εφαρμογής του «προσωρινού» μητρώου όσο και κατά την τρέχουσα φάση εφαρμογής του «οριστικού» μητρώου Ενεργειακών Επιθεωρητών που ισχύει.
Ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης δήλωσε σχετικά με το θέμα:
«Ο θεσμός της ενεργειακής επιθεώρησης είναι αναγκαίο και χρήσιμο εργαλείο για την εξοικονόμηση ενέργειας στη χώρα και την προστασία του περιβάλλοντος. Μετά από τρία χρόνια εφαρμογής, τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε σημαντικά περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια της χώρας. Αυτό προσπαθούμε να προωθήσουμε με τις χρηματοδοτήσεις που δίνουμε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη αλλά και το Πρόγραμμα Εξοικονομώ ΙΙ για τα δημόσια κτίρια. Αυτός είναι ο στόχος του προγράμματος «εξοικονομώ κατ' οίκον» το οποίο έχει αγκαλιαστεί από τους πολίτες και το οποίο συνεχίζουμε. Οι μηχανικοί που διενεργούν ενεργειακές επιθεωρήσεις είναι πολύτιμοι συνεργάτες της Πολιτείας και των πολιτών στη μάχη για λιγότερη κατανάλωση ενέργειας και μεγαλύτερη απόδοση των ενεργειακών πηγών. Με πρόσφατη ρύθμιση για τους Ενεργειακούς Επιθεωρητές, διευρύναμε το πλήθος των μηχανικών που μπορούν να απασχοληθούν σε αυτή τη δραστηριότητα. Το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης και η ενεργειακή επιθεώρηση γενικότερα είναι χρήσιμα για τους πολίτες, διότι αποτυπώνουν την ενεργειακή κατάσταση κάθε ακινήτου, προάγουν τον ανταγωνισμό και εξορθολογίζουν την αγορά ακινήτων. Όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε το μακροπρόθεσμο στόχο για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ενεργοβόρων κτιρίων».
Βασικά στοιχεία ενεργειακής επιθεώρησης κτιρίων:
Από την έναρξη εφαρμογής του θεσμού μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί συνολικά περισσότερα από 509.000 Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) τα οποία αποτελούν ένα πρώτο δείγμα για την ενεργειακή απόδοση του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Ειδικότερα, το έτος 2011 έχουν εκδοθεί 60640 ΠΕΑ, το έτος 2012 219.804 ΠΕΑ, το έτος 2013 226.077 ΠΕΑ και μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 2014 2.501 ΠΕΑ.
Τα εκδοθέντα ΠΕΑ αφορούν κυρίως (σε ποσοστό 79%) κτίρια που κατασκευάστηκαν την περίοδο 1950-2009.
Το μεγαλύτερο ποσοστό (65,5%) των εκδοθέντων ΠΕΑ αφορά σε κτίρια (κυρίως διαμερίσματα) που επρόκειτο να μισθωθούν. Παράλληλα, παρατηρείται ότι, ο αριθμός των ΠΕΑ με λόγο έκδοσης «Πρώτη Ενεργειακή Επιθεώρηση» για το πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ' οίκον» έχει αυξηθεί το 2013 συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη.
Ένα σημαντικό ποσοστό κτιρίων βρίσκεται στην χαμηλότερη ενεργειακή κλάση (Η) και αφορά σε κτίρια χωρίς θερμομόνωση και με παλαιά και μη αποδοτικά συστήματα θέρμανσης και ψύξης.
Τα περισσότερα ΠΕΑ έχουν εκδοθεί στη Νομαρχία Αθηνών (30,77%), στο Νομό Θεσσαλονίκης (12%), στη Νομαρχία Πειραιώς (4,7%) και στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής (4,3%).
Οι χρήσεις μονοκατοικία, πολυκατοικία (κυρίως διαμερίσματα), γραφεία και καταστήματα, καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό (85%) των χρήσεων ακινήτων για τα οποία έχει εκδοθεί ΠΕΑ, ενώ κτίρια του τριτογενούς τομέα υπολείπονται των προηγούμενων.
Από τα στοιχεία για τη Μέση Κατανάλωση των κτιρίων ανάλογα με την χρήση και την κλιματική ζώνη και Ποσοστό Εξοικονόμησης Ενέργειας Κτιρίων ανά Κλιματική Ζώνη αναδεικνύεταιτο τεράστιο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Βασικά στοιχεία μητρώου ενεργειακών επιθεωρητών:
Μέχρι σήμερα έχουν αποκτήσει 10.221 Ενεργειακοί Επιθεωρητές δικαιώματα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων (εκ των οποίων 4690 ήταν προσωρινοί ΕΕ), 1763 Ενεργειακοί Επιθεωρητές δικαιώματα διενέργειας επιθεωρήσεων συστημάτων θέρμανσης (εκ των οποίων 978 ήταν προσωρινοί ΕΕ) και 1347 Ενεργειακοί Επιθεωρητές δικαιώματα διενέργειας επιθεωρήσεων συστημάτων κλιματισμού (εκ των οποίων 755 ήταν προσωρινοί ΕΕ). Μέχρι τις 6 Οκτωβρίου 2013 (ημερομηνία λήξης του μητρώου προσωρινών ενεργειακών επιθεωρητών) ήταν εγγεγραμμένοι 8468 προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές κτιρίων, 5858 προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές Συστημάτων Θέρμανσης και 5671 προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές Συστημάτων Κλιματισμού.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των εγγεγραμμένων Ενεργειακών Επιθεωρητών στο οριστικό Μητρώο είναι 87% διπλωματούχοι μηχανικοί και ειδικότητας πολιτικού μηχανικού (41%). Το μεγαλύτερο ποσοστό των προσωρινών Ενεργειακών Επιθεωρητών ήταν ειδικότητας πολιτικού μηχανικού (40%), ενώ το 92% των προσωρινών Ενεργειακών Επιθεωρητών ήταν διπλωματούχοι μηχανικοί.
Μέχρι 9 Ιανουαρίου, 8399 Ενεργειακοί Επιθεωρητές (59,5%) έχουν εκδώσει από 1 έως 100 ΠΕΑ, 39 Ενεργειακοί Επιθεωρητές έχουν εκδώσει από 500-1100 ΠΕΑ, ενώ μόλις 12 Ενεργειακοί Επιθεωρητές έχουν εκδώσει άνω των 1100 ΠΕΑ. 4317 Ενεργειακοί Επιθεωρητές (31%) δεν έχουν εκδώσει κανένα ΠΕΑ.
Ο μεγαλύτερος αριθμός εγγεγραμμένων Ενεργειακών Επιθεωρητών (53,86%) στο «οριστικό» Μητρώο έχουν έδρα την Περιφέρεια Αττικής (34,75%) και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (19,11%). Σημειώνεται ότι, οι επιθεωρητές έχουν την δυνατότητα να διεξάγουν επιθεωρήσεις σε όλη τη χώρα, ανεξαρτήτως της έδρας που έχουν δηλώσει.
Υπενθυμίζεται ότι το ΥΠΕΚΑ, σε συνεργασία με το με το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλειας και Πρόνοιας, υλοποίησαν πριν λίγους μήνες πρόγραμμα ενίσχυσης των υποψήφιων Ενεργειακών Επιθεωρητών για εξειδικευμένη κατάρτιση και πιστοποίηση.
Τέλος σημειώνουμε ότι με το νόμο 4122 «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ42 A'/19.02.2013) προωθείται η αποτελεσματική, συνετή, ορθολογική και βιώσιμη χρησιμοποίηση της ενέργειας στα κτίρια της χώρας, μεταξύ άλλων και στα προϊόντα πετρελαίου, το φυσικό αέριο και τα στερεά καύσιμα, που αποτελούν σημαντικές πηγές ενέργειας, αλλά επίσης και τις κύριες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τις εξωτερικές κλιματολογικές και τις τοπικές συνθήκες, τις κλιματικές απαιτήσεις των εσωτερικών χώρων, καθώς και τη σχέση κόστους/οφέλους. Επιπλέον, τίθενται κανόνες αναφορικά με το γενικό πλαίσιο μεθοδολογίας υπολογισμού της συνολικής ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και κτιριακών μονάδων, περιλαμβάνοντας και παράγοντες όπως τα στοιχεία παθητικής θέρμανσης και ψύξης, η σκίαση, ο επαρκής φυσικός φωτισμός λαμβάνοντας υπόψη τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά πρότυπα. Εφαρμόζονται μάλιστα οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των υφιστάμενων κτιρίων, δομικών στοιχείων που αποτελούν τμήμα του κελύφους του κτιρίου και των τεχνικών συστημάτων κτιρίων. Επιπρόσθετα με το νόμο 4122/2013 τίθενται κανόνες που αφορούν στην κατάρτιση εθνικών σχεδίων αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και ρυθμίζεται η ενεργειακή πιστοποίηση κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, η τακτική επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού κτιρίων, και τα ανεξάρτητα συστήματα ελέγχου για τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων και τις Εκθέσεις Επιθεώρησης των Συστημάτων Θέρμανσης και Κλιματισμού.
Ο Υπουργός Αναπληρωτής ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης δήλωσε σχετικά με το θέμα:
«Ο θεσμός της ενεργειακής επιθεώρησης είναι αναγκαίο και χρήσιμο εργαλείο για την εξοικονόμηση ενέργειας στη χώρα και την προστασία του περιβάλλοντος. Μετά από τρία χρόνια εφαρμογής, τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε σημαντικά περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια της χώρας. Αυτό προσπαθούμε να προωθήσουμε με τις χρηματοδοτήσεις που δίνουμε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη αλλά και το Πρόγραμμα Εξοικονομώ ΙΙ για τα δημόσια κτίρια. Αυτός είναι ο στόχος του προγράμματος «εξοικονομώ κατ' οίκον» το οποίο έχει αγκαλιαστεί από τους πολίτες και το οποίο συνεχίζουμε. Οι μηχανικοί που διενεργούν ενεργειακές επιθεωρήσεις είναι πολύτιμοι συνεργάτες της Πολιτείας και των πολιτών στη μάχη για λιγότερη κατανάλωση ενέργειας και μεγαλύτερη απόδοση των ενεργειακών πηγών. Με πρόσφατη ρύθμιση για τους Ενεργειακούς Επιθεωρητές, διευρύναμε το πλήθος των μηχανικών που μπορούν να απασχοληθούν σε αυτή τη δραστηριότητα. Το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης και η ενεργειακή επιθεώρηση γενικότερα είναι χρήσιμα για τους πολίτες, διότι αποτυπώνουν την ενεργειακή κατάσταση κάθε ακινήτου, προάγουν τον ανταγωνισμό και εξορθολογίζουν την αγορά ακινήτων. Όλοι μαζί μπορούμε να πετύχουμε το μακροπρόθεσμο στόχο για μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των ενεργοβόρων κτιρίων».
Βασικά στοιχεία ενεργειακής επιθεώρησης κτιρίων:
Από την έναρξη εφαρμογής του θεσμού μέχρι σήμερα, έχουν εκδοθεί συνολικά περισσότερα από 509.000 Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) τα οποία αποτελούν ένα πρώτο δείγμα για την ενεργειακή απόδοση του κτιριακού αποθέματος της χώρας. Ειδικότερα, το έτος 2011 έχουν εκδοθεί 60640 ΠΕΑ, το έτος 2012 219.804 ΠΕΑ, το έτος 2013 226.077 ΠΕΑ και μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 2014 2.501 ΠΕΑ.
Τα εκδοθέντα ΠΕΑ αφορούν κυρίως (σε ποσοστό 79%) κτίρια που κατασκευάστηκαν την περίοδο 1950-2009.
Το μεγαλύτερο ποσοστό (65,5%) των εκδοθέντων ΠΕΑ αφορά σε κτίρια (κυρίως διαμερίσματα) που επρόκειτο να μισθωθούν. Παράλληλα, παρατηρείται ότι, ο αριθμός των ΠΕΑ με λόγο έκδοσης «Πρώτη Ενεργειακή Επιθεώρηση» για το πρόγραμμα «εξοικονόμηση κατ' οίκον» έχει αυξηθεί το 2013 συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη.
Ένα σημαντικό ποσοστό κτιρίων βρίσκεται στην χαμηλότερη ενεργειακή κλάση (Η) και αφορά σε κτίρια χωρίς θερμομόνωση και με παλαιά και μη αποδοτικά συστήματα θέρμανσης και ψύξης.
Τα περισσότερα ΠΕΑ έχουν εκδοθεί στη Νομαρχία Αθηνών (30,77%), στο Νομό Θεσσαλονίκης (12%), στη Νομαρχία Πειραιώς (4,7%) και στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής (4,3%).
Οι χρήσεις μονοκατοικία, πολυκατοικία (κυρίως διαμερίσματα), γραφεία και καταστήματα, καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό (85%) των χρήσεων ακινήτων για τα οποία έχει εκδοθεί ΠΕΑ, ενώ κτίρια του τριτογενούς τομέα υπολείπονται των προηγούμενων.
Από τα στοιχεία για τη Μέση Κατανάλωση των κτιρίων ανάλογα με την χρήση και την κλιματική ζώνη και Ποσοστό Εξοικονόμησης Ενέργειας Κτιρίων ανά Κλιματική Ζώνη αναδεικνύεταιτο τεράστιο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Βασικά στοιχεία μητρώου ενεργειακών επιθεωρητών:
Μέχρι σήμερα έχουν αποκτήσει 10.221 Ενεργειακοί Επιθεωρητές δικαιώματα διενέργειας ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων (εκ των οποίων 4690 ήταν προσωρινοί ΕΕ), 1763 Ενεργειακοί Επιθεωρητές δικαιώματα διενέργειας επιθεωρήσεων συστημάτων θέρμανσης (εκ των οποίων 978 ήταν προσωρινοί ΕΕ) και 1347 Ενεργειακοί Επιθεωρητές δικαιώματα διενέργειας επιθεωρήσεων συστημάτων κλιματισμού (εκ των οποίων 755 ήταν προσωρινοί ΕΕ). Μέχρι τις 6 Οκτωβρίου 2013 (ημερομηνία λήξης του μητρώου προσωρινών ενεργειακών επιθεωρητών) ήταν εγγεγραμμένοι 8468 προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές κτιρίων, 5858 προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές Συστημάτων Θέρμανσης και 5671 προσωρινοί Ενεργειακοί Επιθεωρητές Συστημάτων Κλιματισμού.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των εγγεγραμμένων Ενεργειακών Επιθεωρητών στο οριστικό Μητρώο είναι 87% διπλωματούχοι μηχανικοί και ειδικότητας πολιτικού μηχανικού (41%). Το μεγαλύτερο ποσοστό των προσωρινών Ενεργειακών Επιθεωρητών ήταν ειδικότητας πολιτικού μηχανικού (40%), ενώ το 92% των προσωρινών Ενεργειακών Επιθεωρητών ήταν διπλωματούχοι μηχανικοί.
Μέχρι 9 Ιανουαρίου, 8399 Ενεργειακοί Επιθεωρητές (59,5%) έχουν εκδώσει από 1 έως 100 ΠΕΑ, 39 Ενεργειακοί Επιθεωρητές έχουν εκδώσει από 500-1100 ΠΕΑ, ενώ μόλις 12 Ενεργειακοί Επιθεωρητές έχουν εκδώσει άνω των 1100 ΠΕΑ. 4317 Ενεργειακοί Επιθεωρητές (31%) δεν έχουν εκδώσει κανένα ΠΕΑ.
Ο μεγαλύτερος αριθμός εγγεγραμμένων Ενεργειακών Επιθεωρητών (53,86%) στο «οριστικό» Μητρώο έχουν έδρα την Περιφέρεια Αττικής (34,75%) και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (19,11%). Σημειώνεται ότι, οι επιθεωρητές έχουν την δυνατότητα να διεξάγουν επιθεωρήσεις σε όλη τη χώρα, ανεξαρτήτως της έδρας που έχουν δηλώσει.
Υπενθυμίζεται ότι το ΥΠΕΚΑ, σε συνεργασία με το με το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλειας και Πρόνοιας, υλοποίησαν πριν λίγους μήνες πρόγραμμα ενίσχυσης των υποψήφιων Ενεργειακών Επιθεωρητών για εξειδικευμένη κατάρτιση και πιστοποίηση.
Τέλος σημειώνουμε ότι με το νόμο 4122 «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ42 A'/19.02.2013) προωθείται η αποτελεσματική, συνετή, ορθολογική και βιώσιμη χρησιμοποίηση της ενέργειας στα κτίρια της χώρας, μεταξύ άλλων και στα προϊόντα πετρελαίου, το φυσικό αέριο και τα στερεά καύσιμα, που αποτελούν σημαντικές πηγές ενέργειας, αλλά επίσης και τις κύριες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προκειμένου να βελτιωθεί περαιτέρω η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τις εξωτερικές κλιματολογικές και τις τοπικές συνθήκες, τις κλιματικές απαιτήσεις των εσωτερικών χώρων, καθώς και τη σχέση κόστους/οφέλους. Επιπλέον, τίθενται κανόνες αναφορικά με το γενικό πλαίσιο μεθοδολογίας υπολογισμού της συνολικής ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και κτιριακών μονάδων, περιλαμβάνοντας και παράγοντες όπως τα στοιχεία παθητικής θέρμανσης και ψύξης, η σκίαση, ο επαρκής φυσικός φωτισμός λαμβάνοντας υπόψη τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά πρότυπα. Εφαρμόζονται μάλιστα οι ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή απόδοση των υφιστάμενων κτιρίων, δομικών στοιχείων που αποτελούν τμήμα του κελύφους του κτιρίου και των τεχνικών συστημάτων κτιρίων. Επιπρόσθετα με το νόμο 4122/2013 τίθενται κανόνες που αφορούν στην κατάρτιση εθνικών σχεδίων αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας και ρυθμίζεται η ενεργειακή πιστοποίηση κτιρίων ή κτιριακών μονάδων, η τακτική επιθεώρηση των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού κτιρίων, και τα ανεξάρτητα συστήματα ελέγχου για τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων και τις Εκθέσεις Επιθεώρησης των Συστημάτων Θέρμανσης και Κλιματισμού.