Ρυθμίσεις για τις μειώσεις πρόσθετων εγγυήσεων στα δημόσια έργα

Σε ισχύ τίθενται οι ρυθμίσεις του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για τις μειώσεις των πρόσθετων εγγυήσεων στα δημόσια έργα και για το σύστημα μελέτη–κατασκευή.


Συγκεκριμένα, δημοσιεύθηκε ο Ν. 4146/2013 (ΦΕΚ Α΄90) που τροποποιεί τον Ν. 3669/2008 περί «Κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής Δημοσίων Έργων», με σκοπό την ενίσχυση του κατασκευαστικού κλάδου, την περαιτέρω διασφάλιση της διαφάνειας με την αυστηροποίηση του συστήματος μελέτη-κατασκευή, την ελάφρυνση των εργοληπτών από τις πρόσθετες εγγυήσεις, την επιτάχυνση των διαδικασιών ανάθεσης των συμβάσεων και κατά συνέπεια την απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ.


Ειδικότερα, με τις νέες ρυθμίσεις:


- Μειώνονται, για έργα των οποίων η διακήρυξη θα δημοσιευθεί εφεξής, κατά το ήμισυ τα ποσοστά της εκατοστιαίας μονάδας πρόσθετης εγγύησης που προβλέπονται σήμερα. Δεδομένου ότι την τελευταία τριετία έχουν δημιουργηθεί πολύ μεγάλες δυσκολίες για την προσκόμιση εκ μέρους των αναδόχων των απαιτούμενων εγγυήσεων καλής εκτέλεσης, με την προτεινόμενη ρύθμιση ενισχύεται η ρευστότητα της αγοράς ενώ παράλληλα παραμένουν τα αντικίνητρα για υποβολή προσφορών με υψηλές εκπτώσεις.


- Μειώνεται σε ποσοστό 20% της αρχικής έναντι ποσοστού 40% που ισχύει σήμερα, η εγγύηση καλής εκτέλεσης μετά την έγκριση του Πρωτοκόλλου Προσωρινής Παραλαβής του έργου.

Όλες οι προβλέψεις του σχεδίου νόμου για τα αυθαίρετα

Οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση για όσες αυθαίρετες κατασκευές υφίστανται προ του 1983, για τις μικροπαραβάσεις και  για τις μεσαίου μεγέθους αυθαιρεσίες (παραβίαση έως 40% κάλυψης - δόμησης και έως 20% ύψους)  προβλέπει το νέο σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα, σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν την Τρίτη από το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Όπως είπε ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ, Στ. Καλαφάτης, το νέο νομοσχέδιο προβλέπει την οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση για όσες αυθαίρετες κατασκευές υφίστανται προ του 1983, για τις μικροπαραβάσεις και για τις μεσαίου μεγέθους αυθαιρεσίες (παραβίαση έως 40% κάλυψης - δόμησης και έως 20% του ύψους).

Για τα υπόλοιπα αυθαίρετα προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια. Στη ρύθμιση δεν μπορούν να υπαχθούν όσα αυθαίρετα βρίσκονται εντός δασών και στον αιγιαλό.

Για τους ιδιοκτήτες αυθαίρετων με 80% αναπηρία η έκπτωση, για την καταβολή των προστίμων για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων, είναι 85%. Για τους πολύτεκνους, η έκπτωση είναι 80%, γι' αυτούς με αναπηρία 67% και ατομικό εισόδημα 8.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα 12.000 ευρώ, η έκπτωση είναι 80% και τέλος οι τρίτεκνοι με ατομικό εισόδημα 25.000 ευρώ και οικογενειακό 40.000 ευρώ έχουν ελάφρυνση 70%.

Με δεδομένη την οικονομική δυσπραγία των πολιτών και προκειμένου, να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κατασκευών να υπαχθούν στον νέο νόμο, το νομοσχέδιο αυξάνει τον αριθμό των δόσεων. Ειδικότερα, οι 48 ισόποσες μηνιαίες δόσεις που ορίζει ο ισχύον νόμος (4014/11), γίνονται 10 εξαμηνιαίες (όχι κατ' ανάγκη ισόποσες) με ελάχιστη καταβολή 5%.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου για:

- Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του 1975 προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση καταβάλλοντας ένα εφάπαξ ποσό 500 ευρώ. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης,

-Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται προ του 1983 προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, καταβολή παραβόλου και 15% του ειδικού προστίμου (με βάση τον 4014/11). Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου

-Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (πέργκολες, μπάρμπεκιου, διαμερισματοποίηση κλπ) προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση με καταβολή εφάπαξ ποσού 500 ευρώ (για όσες μικροπαραβάσεις κι αν έχει το κτίριο). Απαιτούνται αίτηση στο σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση και τεχνική έκθεση μηχανικού.

- Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση έως 40% κάλυψης και δόμησης και έως 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια).

Προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση μετά την συμπλήρωση της Ταυτότητας Κτιρίου με καταβολή του παραβόλου και ειδικού προστίμου.

Για όσα έχουν χτιστεί μεταξύ 1983 και 2003 θα καταβάλλεται το 80% του ειδικού προστίμου.

Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.

- Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση έως 40% κάλυψης και δόμησης και έως 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδομική άδεια) εντός προκηπίου ή ακαλύπτου. Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 έτη με καταβολή του παραβόλου και ειδικού προστίμου. Για όσα έχουν χτιστεί μεταξύ 1983 και 2003 θα καταβάλλεται το 80% του ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.

- Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσεις με περαιωμένη διαδικασία των νόμων 3775/09 και ν. 3843/10. Προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση μετά την συμπλήρωση της Ταυτότητας Κτιρίου με καταβολή του παραβόλου κατά περίπτωση και ειδικού προστίμου (συμψηφίζεται). Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου

- Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης εκτός όλων των ανωτέρων κατηγοριών (χωρίς οικοδομική άδεια ή με υπέρβαση άνω του 40%). Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 έτη με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, τεχνική έκθεση μηχανικού, σχέδια, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, έντυπο προστίμου.

- Για τις πρόχειρες αυθαίρετες κατασκευές, προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 έτη με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, τοπογραφικό διάγραμμα, τεχνική έκθεση μηχανικού, φωτογραφίες, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, αποδεικτικά δικαιώματος υπαγωγής, γνωμοδότηση αρμόδιας επιτροπής έντυπο προστίμου.

- Αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις σε παραδοσιακό οικισμό. Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου. Απαιτούνται αίτηση προς αρμόδια επιτροπή συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα, τεχνική έκθεση μηχανικού, υπεύθυνη δήλωση μηχανικού για υποβολή ταυτόσημων στοιχείων στο σύστημα, αποδεικτικά χρόνου κατασκευής και δικαιώματος υπαγωγής. Ακόμη χρειάζονται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, Ε9, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας όπου απαιτείται, τεχνική έκθεση μηχανικού αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, παράβολο και έντυπο προστίμου.

- Αυθαίρετες κατασκευές και χρήσεις σε διατηρητέο κτίριο (εντός όγκου κτιρίου ή προσθήκες καθ' ύψος μικρότερο του 10% της συνολικής δόμησης). Προβλέπεται αναστολή κυρώσεων για 30 χρόνια με καταβολή παραβόλου και ειδικού προστίμου.

Απαιτούνται αίτηση στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ, υπεύθυνη δήλωση, τεχνική έκθεση μηχανικού, αεροφωτογραφίες ή δημόσια έγγραφα χρόνου υλοποίησης, παράβολο έντυπο προστίμου.

Ακόμη, χρειάζεται αίτηση προς το ΚΕΣΑ συνοδευόμενη από φωτογραφική τεκμηρίωση κτιρίου, τοπογραφικό διάγραμμα, πλήρη αποτύπωση κτιρίου, τεχνική έκθεση με το ιστορικό του κτιρίου, υπεύθυνη δήλωση περί μη χαρακτηρισμού του κτιρίου από άλλο φορέα, δελτίο δομικής τρωτότητας και μελέτη στατικής επάρκειας, τεχνική έκθεση μηχανικού.

πηγή: www.in.gr

Κίνητρα ενεργειακής & στατικής αναβάθμισης στα αυθαίρετα

Παροχή οικονομικού κινήτρου στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, που θα ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις του νέου πολεοδο­μικού νομοσχεδίου, μαζί με τη νομι­μοποίηση να κάνουν «λίφτινγκ» στο αυθαίρετό τους, μελετά το Υπουργείο Πε­ριβάλλοντος, για να δώσει νέα ώθη­ση στην εισπρακτική επιχείρηση των προστίμων αυθαιρέτων, συνολικού ύ­ψους άνω των 3 δισ. ευρώ, η οποία λόγω της οικονομικής κρίσης βρίσκε­ται σε καμπή.


Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ε», στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ θα περι­λαμβάνεται διάταξη η οποία θα προ­βλέπει για τους ιδιοκτήτες που θα υπα­χθούν στη ρύθμιση νομιμοποίησης, ε­φόσον επιθυμούν να φτιάξουν το αυθαίρετό τους, μεγάλο μέρος, σε ποσο­στό έως 50% της δαπάνης, που θα α­ντιστοιχεί σε πιστοποιημένες εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης είτε βελτίω­σης της στατικής επάρκειας του κτηρίου, να συμψηφίζεται με το πρόστιμο νομι­μοποίησης. Παράλληλα, θα περιλαμ­βάνονται στο νομοσχέδιο ευνοϊκές ρυθ­μίσεις υπολογισμού και αποπληρωμής των προστίμων σύμφωνα με τις οικο­νομικές δυνατότητες του κάθε ιδιοκτή­τη, σε βάθος χρόνου έως 5 ετών. Το νέο νομοσχέδιο βρίσκεται στην τελική φάση της διαμόρφωσής του και εκτός απροόπτου θα ανακοινωθεί εντός της εβδομάδος. Οι λεπτομέρειες και ο χρόνος έναρξης της εφαρμογής της νέ­ας ρύθμισης για το «λίφτινγκ» στα υ­πό νομιμοποίηση αυθαίρετα θα κα­νονιστούν στη συνέχεια, με την έκδο­ση κοινής υπουργικής απόφασης.


Το "παζάρι"


Ωστόσο από τις επόμενες ημέρες αρ­χίζει «μεγάλο παζάρι» στην κυβέρνη­ση, μεταξύ των δύο συναρμόδιων υ­πουργείων Οικονομικών και Περι­βάλλοντος, για την πορεία της ει­σπρακτικής επιχείρησης των αυθαιρέ­των αλλά και την τύχη των πόρων του «Πράσινου Ταμείου». Το υπουργείο Περιβάλλοντος διαπιστώνει αφ' ενός μεν ότι τους τελευταίους μήνες σημει­ώνεται ραγδαία πτώση των δηλώσεων αυθαιρέτων, λόγω της οικονομικής κρίσης που μαστίζει τα ελληνικά νοι­κοκυριά, αφ' ετέρου δε διαρκή συρ­ρίκνωση των πόρων του «Πράσινου Ταμείου», που διοχετεύονται σε πο­σοστό 97,5% στον κρατικό προϋπο­λογισμό και μόλις κατά 2,5% σε «πρά­σινες δραστηριότητες». Σε αυτές τις συνθήκες, ενόψει και των τελικών α­ποφάσεων του Συμβουλίου της Επι­κρατείας, όπου εκδικάστηκε στις 15 Φεβρουαρίου προσφυγή κατά των νο­μιμοποιήσεων αυθαιρέτων, ο ανα­πληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ Σ. Καλα­φάτης και το επιτελείο του θα προ­σπαθήσουν να πείσουν την κυβέρνη­ση σε κεντρικό επίπεδο και τον υ­πουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και τους συνεργάτες του, ότι το οικοδόμημα της νομιμοποίησης των αυθαιρέτων κλυδωνίζεται, τόσο σε οικονομικό όσο και σε θεσμικό επίπεδο και ότι απαιτούνται, ενόψει της νέ­ας νομοθετικής παρέμβασης που ε­τοιμάζει το ΥΠΕΚΑ, μέτρα στήριξης και προσέλκυσης εσόδων από τους εν­διαφερόμενους ιδιοκτήτες.

Ειδικότερα το ΥΠΕΚΑ στο τραπέζι των συζητήσεων με το οικονομικό ε­πιτελείο ετοιμάζεται να «ρίξει» ως προ­τάσεις και επιχειρήματα ότι:


Για τη χορήγηση οικονομικού κινήτρου ενεργειακής και στατικής αναβάθμισης των υπό νομιμοποίηση αυθαιρέτων: 1) Το μέτρο δεν θα επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. 2) θα δώσει ώθη­ση στη χειμαζόμενη οικοδομική δρα­στηριότητα και θα απόφερει προσθετά έσοδα στα ασφαλιστικά και κρατικά τα­μεία από εισπράξεις εισφορών, ΦΠΑ υλικών, εργασιών, υπηρεσιών κ.λπ. και 3) θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για πολλές χιλιάδες ιδιοκτήτες, που έχουν παλαιά αυθαίρετα, ώστε να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις και να αυξηθούν τα έσοδα των προστίμων αυθαιρέτων. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα ο συνολικός λο­γαριασμός νομιμοποίησης και ανακα­τασκευής για πολλά παλαιά κτήρια εί­ναι απαγορευτικός.

Για την αύξηση των πόρων υπέρ του «Πράσινου Ταμείου» σημειώνεται ότι τα τρία τελευταία χρόνια από τις επιχειρήσεις νομιμοποίησης ημιυπαίθριων χώρων και αυθαιρέτων έχουν εισπραχθεί συνολικά περί τα 780 εκατομμύρια ευρώ, ενώ από την εξόφληση των προ­στίμων, για τις δηλώσεις που έχουν ή­δη υποβληθεί, τα συνολικά έσοδα θα φτάσουν περί τα 2 δισ. ευρώ.

Στο ΥΠΕΚΑ πιστεύουν ότι είναι εφι­κτός ο στόχος εισπράξεων προστίμων αυθαιρέτων άνω των 3 δισ. ευρώ. Έτσι θα προτείνουν στο υπουργείο Οικο­νομικών, πάνω από τα 2,5 δισ. ευρώ να αυξάνονται κλιμακωτά και να φθά­σουν έως 50% των νέων εισπράξεων οι πόροι που θα διοχετεύονται σε «πρά­σινες δραστηριότητες» μέσω του «Πρά­σινου Ταμείου».


Οι αλλεπάλληλες «λεηλασίες» του πράσινου κουμπαρά τινάζουν στον α­έρα το θεσμικό θεμέλιο για τις νομιμο­ποιήσεις αυθαιρέτων, που είναι το λε­γόμενο περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Το θέμα βρίσκεται υπό τη δικαστική κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας, έπει­τα από την εκδίκαση σχετικής προσφυ­γής, με αίτημα ο νόμος των τακτοποιή­σεων να κριθεί αντισυνταγματικός.


Οι νέες ρυθμίσεις για τα πρόστιμα


Ευνοϊκοί όροι για την πληρωμή προστίμων αυθαιρέτων, θα προβλέπεται στο νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα γνωστές πληροφορίες, ο αριθμός των δόσεων θα φθάνει ως τις 60. Ο χρόνος αποπληρωμής του προστίμου θα είναι ως 5 έτη, με δυνατότητα να καθορίζει ο ίδιος ο ι ιδιοκτήτης σύμφωνα με τις οικονομίες στου δυνατότητες τον τρόπο εξόφλησης του προστίμου, υπό την προϋπόθεση ότι θα καταβάλλει ένα ελάχιστο ποσό ανά εξάμηνο το οποίο θα καλύπτει ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 10 έως 20% της συνολικής οφειλής του προστίμου. Η νομιμοποίηση των λεγόμενων μικρών πολεοδομικών παραβάσεων, εντός του νόμιμου όγκου του ακινήτων, που έχουν ανεγερθεί με οικοδομική άδεια, θα γίνεται με εφάπαξ πρόστιμο των 500 ευρώ,επίσης με ευνοϊκό διακανονισμό πολλών δόσεων. Τα πρόστιμα διατηρούνται στα ίδια επίπεδα, ώστε να μην υπάρξουν τριβές και προβλήματα και διαφορετική μεταχείριση όσων ιδιοκτητών έχουν ενταχθεί ήδη στο νόμο.


Πηγή: Ελευθεροτυπία

ΟΙ ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ

Ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσα αυθαίρετα έχουν χτιστεί μεταξύ 1975 και 1983, αλλά και ήπια μεταχείριση (μικρά πρόστιμα) για τις αυθαίρετες αλλαγές χρήσης φέρνει νέο σχέδιο νόμου που ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος. Με το νέο καθεστώς θα εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση κτίσματα τα οποία έχουν χτιστεί χωρίς οικοδομική άδεια πριν από το 1975. Για όσα έχουν κριθεί ή κριθούν κατεδαφιστέα θα ισχύουν πλέον ειδικές διατάξεις για το αν και πώς θα γίνεται η κατεδάφισή τους. Μάλιστα, στο νομοσχέδιο, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση τις επόμενες ημέρες, περιλαμβάνεται για πρώτη φορά ρύθμιση ακόμη και για «επιστράτευση» εταιρειών ή ιδιωτών που διαθέτουν ειδικά μηχανήματα εφόσον η αποκεντρωμένη διοίκηση αδυνατεί να προχωρήσει στην ανάθεση και εκτέλεση του έργου κατεδάφισης.

Η δυνατότητα οριστικής νομιμοποίησης με fast track διαδικασίες για τις μικροαυθαιρεσίες σε ακίνητα με οικοδομική άδεια αλλά και για τα αυθαίρετα προ του 1975 αποτελεί τον βασικό κορμό σχεδίου νόμου που ετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Μάλιστα οι νέες ρυθμίσεις θα δίνουν εσαεί δυνατότητα νομιμοποίησης των μικρών πολεοδομικών παραβάσεων. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, ευνοϊκές ρυθμίσεις ετοιμάζονται και για όσα αυθαίρετα έχουν κατασκευαστεί μεταξύ 1975 και 1983 (οπότε ίσχυσε ο νόμος Τρίτση 1337/1983), καθώς και για τους χώρους που έχουν αλλάξει χρήση.

Αυθαιρεσίες ανάλογα με τη βαρύτητα

Η νέα ρύθμιση θα χωρίζει, ανάλογα με τη βαρύτητά τους, τις αυθαιρεσίες και τις πολεοδομικές παραβάσεις σε τρεις μεγάλες κατηγορίες και πιθανώς σε άλλες δύο μικρότερες, οι οποίες θα αφορούν:

• Μικροαυθαιρεσίες (όπως πέργκολες, μπάρμπεκιου, περιφράξεις κ.ά.) που θα έχουν οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση. Για τη νομιμοποίησή τους δεν θα απαιτούνται σχέδια, παρά ελάχιστα δικαιολογητικά, καθώς και η καταβολή ενός εφάπαξ ποσού (περίπου 500 ευρώ). Μάλιστα δεν θα οριστεί καταληκτική ημερομηνία για τη νομιμοποίηση ώστε οι μικροπαραβάσεις να μπορούν να τακτοποιούνται εσαεί.

• Μεσαίου μεγέθους παραβάσεις (αυθαιρεσίες εντός του περιγράμματος κτιρίων με νόμιμη άδεια, π.χ. ημιυπαίθριοι). Προβλέπεται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση. Για τη νομιμοποίηση θα πρέπει να προσκομίζονται σχέδια (π.χ. εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα, κάτοψη κ.ά.) και να καταβάλλεται παράβολο και πρόστιμο (πιθανώς ανάλογα με εκείνα που ορίζει ο Ν. 4014/11).

•  Μεγάλες παραβάσεις σε κτίρια χωρίς οικοδομική άδεια ή με επιπλέον της άδειας τετραγωνικά, σε περιοχές όπου επιτρέπεται η δόμηση. Ωστόσο ακόμη δεν έχει κλείσει ποιο θα είναι το ποσοστό της υπέρβασης στα κτίρια με άδεια που θα ενταχθούν στη συγκεκριμένη κατηγορία. Στο τραπέζι έχουν πέσει προτάσεις και κυμαίνονται ανάμεσα στο 20% και στο 40%. Για την τακτοποίηση των συγκεκριμένων αυθαιρέτων θα πρέπει στα απαιτούμενα δικαιολογητικά να υποβάλλονται και τα σχέδια, ενώ θα καταβάλλεται παράβολο και πρόστιμο σε ύψη πιθανώς ανάλογα με εκείνα που ορίζει ο 4014/11. Για τις μεγάλες παραβάσεις θα ισχύει προσωρινή εξαίρεση ή αναστολή (ακόμη δεν έχει αποφασιστεί ο νομικός όρος που θα χρησιμοποιηθεί) από την κατεδάφιση για 30 χρόνια.

•  Κτίρια προ του 1975. Σε όσα από αυτά υπαχθούν στον νέο νόμο θα χορηγείται οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, ασχέτως αν έχουν ή όχι οικοδομική άδεια. Η νομιμοποίηση θα γίνεται με ένα εφάπαξ ποσό. Σύμφωνα με τους συντάκτες της νέας ρύθμισης, στόχος είναι να δηλωθούν και να καταγραφούν προκειμένου να ακολουθήσει ένας σωστός χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός.

Ξεχωριστές και ειδικές κατηγορίες

Προβληματισμός επικρατεί στην ομάδα του ΥΠΕΚΑ που επεξεργάζεται τον νόμο σχετικά με τα κτίρια τα οποία έχουν χτιστεί μεταξύ 1975 και 1983. Ακόμη δεν έχει αποφασιστεί αν αυτά θα αποτελέσουν μια ξεχωριστή κατηγορία, ανεξαρτήτως του μεγέθους της παράβασης, με ευνοϊκότερες ρυθμίσεις και πρόστιμα, ή θα ενταχθούν στις τρεις μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το μέγεθος της αυθαιρεσίας.

Παράλληλα εξετάζεται η πιθανότητα ένταξης στο σχέδιο νόμου μιας ειδικής κατηγορίας η οποία θα αφορά την αλλαγή χρήσης. Στο επιτελείο του ΥΠΕΚΑ επικρατεί προβληματισμός για το αν θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τη χρήση, καθώς και για το αν η τακτοποίηση θα είναι οριστική. Πάντως τα πρόστιμα για την αλλαγή χρήσης αναμένεται ότι θα είναι μικρότερα από τα αντίστοιχα που όριζαν οι δύο προηγούμενοι νόμοι τακτοποίησης αυθαιρέτων, ο 3843/2010 (νόμος Μπιρμπίλη για τους ημιυπαίθριους) και ο 4014/2011.

Το σχέδιο νόμου, σύμφωνα με παράγοντες του ΥΠΕΚΑ, θα περιλαμβάνει και διευκολύνσεις για την αποπληρωμή των προστίμων. Οι δόσεις θα αυξηθούν και δεν αποκλείεται να ξεπεράσουν και τις 60.

Με την επεξεργασία του νέου νομοσχεδίου για τα αυθαίρετα προχωρεί παράλληλα και η σύνταξη Προεδρικού Διατάγματος για την ηλεκτρονική ταυτότητα των κτιρίων (προβλεπόταν στον Ν. 3843/2010).

Στόχος είναι η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων (σε βάθος δεκαετίας) με όλα τα στοιχεία των κτιρίων. Και η αρχή, σύμφωνα με στελέχη του ΥΠΕΚΑ, θα γίνει με την καταγραφή των τακτοποιημένων ή νομιμοποιημένων αυθαιρέτων. Οπως αναφέρουν οι ίδιοι, ως την ψήφιση του νέου νόμου για τα αυθαίρετα θα είναι έτοιμο και το ΠΔ για την ταυτότητα των κτιρίων.

Ποια μένουν εκτός ρύθμισης

Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος κ. Στ. Καλαφάτης προγραμματίζει το νομοσχέδιο για τα αυθαίρετα να τεθεί για μικρό χρονικό διάστημα σε διαβούλευση ώστε ως το τέλος του μήνα να έχει εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Ο υπουργός είναι κατηγορηματικός ότι αυθαίρετα σε δάση, αναδασωτέες εκτάσεις, παραλίες, αρχαιολογικούς και δημόσιους χώρους, όπως και όσα χτίστηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011, θα μείνουν εκτός ρύθμισης.

Σχετικά με όσους έχουν ήδη υπαχθεί στους νόμους 4014/11 ή 3843/10 και έχουν αποπληρώσει τα ειδικά πρόστιμα για μικρές ή μεσαίες παραβάσεις προκειμένου να πάρουν οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση, θα χρειαστεί να καταβάλουν ένα παράβολο (πιθανώς 500 ευρώ) και να δηλώσουν τα ακίνητα στην ταυτότητα κτιρίου. 

Με εντολή της Αστυνομίας
Κατεδαφίσεις με επιστράτευση   
Ειδικό κεφάλαιο για τις κατεδαφίσεις θα περιλαμβάνει το νέο σχέδιο νόμου, όπως αναφέρουν πηγές του ΥΠΕΚΑ. Σύμφωνα με αυτές, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων θα στελεχωθεί με περίπου 40 άτομα από μετατάξεις ή αποσπάσεις υπαλλήλων οι οποίοι θα προέρχονται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Παράλληλα, θα δημιουργηθεί ένα μητρώο επιχειρήσεων ή ιδιωτών που διαθέτουν μηχανήματα κατάλληλα για κατεδαφίσεις. Ο νόμος θα προβλέπει ότι στην περίπτωση όπου η ανάθεση και η εκτέλεση του έργου από την αποκεντρωμένη διοίκηση δεν μπορεί να προχωρήσει, τότε θα αναλαμβάνει η Αστυνομία και θα επιστρατεύει εταιρείες οι οποίες θα βρίσκονται καταγεγραμμένες στο ειδικό μητρώο.

Η ιεράρχηση για τη ροή των κατεδαφίσεων κατά γεωγραφική ενότητα θα γίνεται με απόφαση του ειδικού γραμματέα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένα κριτήρια. Αυτά θα αφορούν τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον εφόσον πρόκειται για προστατευόμενη περιοχή, την επίπτωση στο οικιστικό περιβάλλον, το πλήθος των αυθαίρετων κατασκευών στη συγκεκριμένη περιοχή, τον χρόνο έκδοσης αποφάσεων κατεδάφισης, καθώς και τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του αυθαιρέτου. Για το κάθε κριτήριο ορίζεται συγκεκριμένος συντελεστής βαρύτητας.